روش مطالعه سبک شناسی (علوم و فنون ادبی)

قریب به اتفاق دانش آموزان با این بخش از کتاب علوم فنون ادبی نظام جدید مشکل دارند و یکی از دلایل آن سخت بودن سوالات این مبحث و کمبود منابع تمرین برای آن است. به همین دلیل لازم است برای مطالعه این بخش مواردی را مد نظر قرار داد و به آنها توجه کرد.

۱)ابتدا متن کتاب را کامل مطالعه کنید و با ویژگی های زبانی، ادبی و فکری هر سبک آشنا شوید و این تقسیم بندی را یاد بگیرید؛ چون در بسیاری از تست ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲)در مرحله بعدی مطالعه باید برای جمله‌هایی که در کتاب درباره توضیح سبک‌ها آمده است مصداق پیدا کنید. مثلا مصداق آن جمله در شعر یا نثر.
مثال: یکی از ویژگی های زبانی سبک عراقی ورود لغات زبان ترکی و مغولی به زبان فارسی است که مصداق آن را در شعر های زیر می‌توان مشاهده کرد. (واژه های ییلاق، قشلاق و قشون)

چون هوای ملک دل بیند کز اینسان گرم شد/خیمه بر چشمم زند ییلاق و قشلاقش نگر

پی قتلم صف مژگان ز چه آراسته ای/بهر یک تن ز چه صد فوج قشون می‌آید

 

۳)یک دفترچه تهیه کنید و تمام مصداق های شعر و نثر که از جمله های کتاب در تست ‌ها یا آزمون ها یا منابع تکمیلی پیدا می‌کنید یادداشت نمایید.

۴)یکی از تیپ سوال های بخش قرابت سوالات مفهوم است که در کنکور نظام قدیم به وفور دیده می‌شود از این بخش غافل نمانید.

۵)همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که هر مبحثی هم سوال آسان مطرح خواهد شد هم سوال سخت. بنابراین کنار گذاشتن یک مبحث به طور کامل بسیار‌ کار اشتباهی است. مثلاً ممکن است از بخش سبک شناسی سوال حفظی مطرح شود که با یک بار مطالعه کتاب قابل جواب دادن است.
 

تسلط بر قرابت معنایی

نباید فراموش کرد که قرابت‌های معنایی حفظ‌کردنی نیستند. برای تسلط روی این قسمت باید ابیات یا متن‌هایی را که به‌اصطلاح زمینه‌ی طرح سؤال از قرابت معنایی دارند، به‌خوبی درک کنید. برای این کار می‌توانید از تدریس دبیر یا کتاب‌هایی که در این زمینه طراحی شده‌اند استفاده کنید. ادراک صحیح، رمز موفقیت در قرابت معنایی است؛ یعنی اگر از شما بپرسند که راجع به آن توضیح دهید باید بتوانید این کار را انجام دهید، نه این‌که مانند تاریخ ادبیات فقط جمله به جمله حفظ کرده باشید. اگر نتوانید توضیح دهید، یعنی نتوانسته‌اید پیام شاعر یا نویسنده را درک کنید.
اکنون که مفهوم ابیات کتاب را دریافتید، نوبت آن است که این مفاهیم را در ابیات دیگر که گاهی در تست‌ها طرح می‌شود، پیدا کنید. اگر از دانش‌آموزان باسابقه‌ی کانونی هستید قطعاً دریافته‌اید که ابیات خارج از کتاب به ‌راحتی در تست‌ها آورده می‌شود. در کنکور نیز وضع به همین گونه است. یک اشتباه رایج در این قسمت، معنی کردن تست‌های قرابت معنایی است. این کار نه‌ تنها زمان زیادی از شما می‌گیرد، بلکه گاهی به دلیل ناآشنا بودن برخی کلمات، رسیدن به پاسخ را دشوار می‌کند. برای معنا کردن، نیاز به نگاه از پایین دارید (موشکافی) و این وقت‌گیر است. در صورتی که نزدیک نبودن مفهوم دو بیت با یک نگاه از بالا به‌راحتی به دست می‌آید. شما می‌توانید با این روش که مقایسه کردن و رد گزینه‌ی غلط نام دارد، گزینه‌ی درست را کشف کنید؛ یعنی مفاهیم ابیات یک تست را دو به دو مقایسه کرده و با رد گزینه‌ی غلط به گزینه‌ی درست دست پیدا کنید.
به عنوان سخن پایانی می‌توانید برای خود گنجینه‌ای از قرابت‌های معنایی درست کنید. روبه‌رو شدن با ابیات بیش‌تر مساوی است با کسب مهارت بیش‌تر در پاسخ‌گویی به قرابت‌های معنایی.

از آموختن ننگ مدار

از آموختن، ننگ مدار

    ادبیات تعلیمی، پندی و اخلاقی/ نثر مرسل/ در قالب حکایت و پندنامه نوشته شده است.

    تا توانی از نیکی کردن میاسا و خود را به نیکی و نیکوکاری به مردم نمای و چون نمودی به خلاف نموده مباش. به زبان، دیگر مگو و به دل دیگر مدار، تا گندم نمای جوفروش نباشی؛ و اندر همه کاری داد از خویشتن بده، که هر که داد از خویشتن بدهد، از داور مستغنی باشد، و اگر غم و شادیت بُوَد، به آنکس گوی که او تیمار غم و شادی تو دارد، و اثر غم و شادی پیش مردمان، بر خود پیدا مکن. و به هر نیک و بد، زود شادان و زود اندوهگین مشو، که این فعل کودکان باشد.

    میاسا: نفی از مصدر «آسودن»، آرام شدن، دست کشیدن از کار، باز ایستادن/ نمودن: نشان دادن/ گندم نمای جو فروش: انسان ریاکار و فریبکار، گندم نمای جوفروش ظاهراً مثل یا تعبیری بوده است به معنی کسی که گفتار و کردارش به ظاهر نیکو نماید ولی باطنش زشت باشد./ داد: انصاف، عدل/ داد از خویشتن بده: داد از خویشتن دادن کنایه است از درباره ­ی خود قضاوت کردن، از خود حساب کشیدن/ مستغنی: بی­نیاز/ تیمار: اندیشه، خدمت و محافظت از کسی که بیمار است./ پیدا مکن: آشکار نکن/ جمع بستن اسم جمع «مردمان»/ فعل: کار/ این فعل کودکان باشد: کنایه از کار غیرعاقلانه/ نیکی کردن: مشتق_مرکب/ نیکی: مشتق/ شادان: ان نشانه­ی حالت است، پس کلمه­ ی «شادان» مشتق است./ غم و شادی، نیک و بد، شادان و اندوهگین: تضاد/ دل و زبان: تناسب/ مفهوم: دوری از ریا و دو­رویی، تاکید و دعوت بر راستی و صداقت، از خویش حساب کشیدن و منصف بودن در قضاوت، مخاطب ­شناسی در بیان اسرار زندگی و غم و شادی حاصل از سختی­ ها و مشکلات زندگی، پنهان داشتن راز دل، داشتن آرامش در رفتار و انجام عاقلانه کارها.

    بدان کوش که به هر مُحالی از حال و نهاد خویش بنگردی، که بزرگان به هر حقّ و باطلی از جای نشوند. و هر شادی که بازگشتِ آن به غم است، آن را شادی مشمُر، و به وقت نومیدی امیدوارتر باش و نومیدی، را در امید بسته دان و امید را در نومیدی.

    مُحال: دروغ، ناممکن/ نهاد: ذات، سرشت/ از حال و نهاد خویش بنگردی: تغییر حال ندهی و ثابت حال باشی/ حق و باطل: تضاد، مجاز از همه­ی اتفاقات/ از جای شدن: کنایه از عصبانی و خشمگین شدن/ بسته: وابسته/ و نومیدی، را در امید بسته دان: در این کتاب «اومید» و گاهی مطابق معمول «امید» نوشته شده است... اما مفهوم این جمله در شعر و نثر بسیار آمده: در نومیدی بسی امید است/ پایان شب سیه سپید است «نظامی»/ در عبارت « نومیدی، را در امید بسته دان و امید را در نومیدی.» فعل جمله دوم به قرینه لفظی حذف شده است./ نومیدی، را در امید بسته دان و امید را در نومیدی: از دو جمله تشکیل شده است و هر جمله، چهارجزئی با مفعول و متمم است./ مفهوم: دعوت به الگوگیری از بزرگان در داشتن ثبات رفتار، ارتباط تنگاتنگ امید و ناامیدی با یکدیگر

    رنج هیچ کس ضایع مکن و همه کس را به سزا، حق­ شناس باش؛ خاصه قرابت خویش را. چندان که طاقت باشد با ایشان نیکی کن و پیران قبیله خویش را حرمت دار، ولیکن به ایشان مولع مباش تا همچنان که هنر ایشان همی­بینی، عیب نیز بتوانی دید. و اگر از بیگانه ناایمن شوی، زود به مقدار ناایمنی، خویش را از وی ایمن گردان و از آموختن ننگ مدار تا از ننگ رَسته باشی.

    رنج: تلاش، زحمت/ ضایع: تلف، تباه/ به­ سزا: شایسته، سزاوار/ خاصه: مخصوصاً/ قرابت: خویشاوند/ مولع: حریص، آزمند/ پیران قبلیه خویش را حرمت دار: حرف «را» نشانه­ ی فک اضافه است./ ننگ: عار، عیب/ ننگ داشتن: خجالت کشیدن/ مفهوم: قدر­شناسی زحمات دیگران/ نیکوکاری به اندازه توان/ حرمت داشتن بزرگان به صورت واقع ­بینانه و پرهیز از زیاده ­روی در خوش­بینی به ایشان/ تاکید بر آموختن برای رها شدن از عیب و عار.

 

 قابوس­نامه، عنصرالمعالی

راز رسیدن به هدف چیست؟

 

     هدف داشتن و رویا داشتن، چیزهایی هستند که به زندگی ما انسانها معنا می‌بخشند. اما چگونه می‌توانیم به اهداف و رویاهایمان برسیم؟ دو چیز است که باعث ایجاد شکست یا موفقیت می‌شوند. اول: طرز فکر. دوم: رفتار. اگر به دلیل اینکه هدف های شما خارج از دسترس قرار دارند، احساس ناامیدی‌ می‌کنید و با وجود تلاش های بسیاری که انجام می‌دهید باز هم این حس را دارید که حتی یک قدم نیز به هدفتان نزدیک نشده‌اید، باید بدانید که شما تنها نیستید. خیلی‌های دیگر همچنین حسی دارند.بسیاری از مردم تلاش می‌کنند که به هدفشان برسند اما ناگهان در نیمه‌های راه، در رفتار و نگرش آنها تغییر ایجاد می‌شود و این مساله باعث دور شدن آنها از هدف می‌شود.
    وقتی هدف بسیار بزرگی داشته باشیم، شروع می‌کنیم به بررسی توانایی‌های خودمان. حتی اگر به حد کافی هم توانایی داشته باشیم، شروع می‌کنیم به تردید پیدا کردن نسبت به خودمان. با خود می‌گوییم آیا واقعا رسیدن به این هدف برای من ممکن است؟در عوض، راهکارهایی هم که برای خودمان در نظر می‌گیریم، آنقدرها موثر و کارآمد نیستند. یکی از چیزهایی که مرتبا ما را از هدفمان دور می‌کند، حواس پرتی‌هایی ست که توسط اینترنت، تلویزیون یا موبایل برایمان ایجاد می‌شود و به راحتی تمرکز ما را از بین می‌برد.و البته یک ترس پنهان نیز عامل مهم دیگری ست که در وجود ما ایجاد می‌شود. این ترس عامل مهم و اساسی برای نرسیدن به هدف است. ترس از اینکه چه می‌شود اگر واقعا به هدفتان برسید؟ ترس از اینکه آیا زندگیتان باید تغییر کند؟ به طور کلی، نگرش و عادت های ما، دو عامل مهم است که تعیین می‌کند آیا ما برای رسیدن به هدفمان، حرکتی می‌کنیم یا نه.

چرا موفق بودن مهم است؟
    موفق بودن محدود به زندگی کاری نمی‌‌شود. اهداف شخصی ما نیز بسیار مهم هستند، چرا که در نهایت، رسیدن به این هدف ها، باعث ایجاد اعتماد به نفس، خوشحالی و امید در ما می‌شود.حسی که بیان کننده این است که زندگی به سرانجامی رسیده است.

راز رسیدن به هدف:
    ممکن است آزار دهنده باشد وقتی که اطرافیان خود را می‌‌بینید که به هدف‌های خودشان رسیده اند اما شما با وجودی که تمام تلاش خود را کرده اید هنوز به موفقیتی دست نیافته اید. این مساله می‌تواند اعتماد به نفس ما را نشانه بگیرید و این احساس را ایجاد کند که ما به قدر کافی توانمند نیستیم. در نتیجه ما را به دور باطلی می‌اندازد که هرگز تمام شدنی نیست و آن هم تسلیم شدن در برابر سختی هاست.اما آیا کنجکاو نشده اید که چگونه می‌توان طور دیگری عمل کرد؟ آیا به ذهنتان نمی‌آید که شاید عادتهایی که آنها را انتخاب کرده اید، باعث شده اند شما را از رسیدن به هدف دور سازند؟در ادامه‌ مقاله، عادتهایی که باید تغییر کنند تا شما بتوانید به موفقیتی که لایق آن هستید برسید، لیست شده اند:

    طرز فکر خود را عوض کنید و از اینکه فقط مشکلات را ببینید دست بردارید. بسیاری از ما عادت به منفی بینی داریم. این چیزی ست که به ما آموزش داده شده و در ما نهادینه گشته. ماندن در وضعیت منفی، راحت از رفتن به حالت مثبت است. به خصوص وقتی همه چیز بر خلاف میل ما باشد و آنطور که می‌خواهیم پیش نرود. اما شما بایستی به مشکلات به عنوان چالش‌های جدید و فرصتهای تازه نگاه کنید به جای اینکه آنها را به‌عنوان مانع در نظر بگیرید.ساختن یک طرز فکر مثبت نگر، بسیار ضروری ست. مهم نیست چه مشکلاتی وجود دارند، هر چه باشند باید بتوانید آنها را به‌عنوان یک فرصت بنگرید. فرصتی برای رشد، و اگر اینگونه به مسائل نگاه کنید، احتمال اینکه به دام منفی نگری بیوفتید بسیار کم می‌شود.

    راهکار داشتن خوب اما انعطاف داشتن بهتر است. بدون شک داشتن یک نقشه‌ راه و طبق برنامه ریزی، عمل کردن، بسیار مفید است. اما اگر فقط همین یک نقشه راه را داشته باشیم و محکم به آن بچسبیم، در واقع داریم پتانسیل پذیرش تغییرات را از بین می‌بریم. زندگی همیشه در یک مسیر مستقیم حرکت نمی‌کند. ما نمی‌توانیم پیش بینی کنیم فردا چه اتفاقی خواهد افتاد. گاهی مشکلاتی پیش می‌آیند که تمام برنامه‌ریزی‌های ما را از بین می‌برند و اگر بیش از حد وابسته به آن برنامه باشیم، انگیزه خود را برای ادامه دادن مسیر، از دست می‌دهیم. یک برنامه کلی داشته باشید و مطمئن باشید این برنامه قابل انعطاف است. به جای اینکه یک زمان طولانی را برای برنامه ریزی بگذارید، بهتر است قدم اول را بردارید.

هدف‌های کوتاه مدت تعیین کنید.

انگیزه‌های ما، وقتی که روی اهداف بلند مدت تمرکز کنیم، کم رنگ می‌شوند و از دست می‌روند. اما بر عکس اگر روی هدف‌های کوتاه مدت تمرکز داشته باشیم، بیشتر می‌توانیم به خودمان انگیزه بدهیم.هدف‌های بزرگ را به هدف‌های کوچکتر تقسیم کنید تا به این صورت بتوانید با برداشتن گام‌های کوچک نیز، به موفقیت‌های خوبی برسید و انگیزه‌ خود را از دست ندهید. بدین منظور برای خودتان یک جایزه در نظر بگیرید هر بار که به یک هدف کوچک می‌رسید به خودتان جایزه بدهید.

یکبار بررسی کنید و از خود بپرسید دقیقا در روز چه مدت زمانی را برای دیدن تلویزیون، گشت زدن در اینترنت و بازی با موبایلتان هدر می‌دهید؟همه‌ ما به یک میزان زمان در شبانه روز دسترسی داریم. ۲۴ ساعت. اما اینکه چگونه از این زمان استفاده کنیم، عاملی ست که، ما را یا به سوی موفقیت می‌برد یا شکست. با خودتان صادق باشید و کاملا آگاه باشید که دارید زمانتان را چطوری می‌گذرانید.ایجاد تغییر در نگرش، داشتن یک برنامه قابل انعطاف، داشتن انگیزه توسط کوچک کردن اهداف بزرگ، و داشتن تمرکز روی کاری که انجام می‌دهید بدون حواس پرتی ها، در بلند مدت باعث کمک کردن به شما برای دستیابی به هدف است.

چهار گام برای خلاصه نویسی و یادگیری بهتر مطالب

آشنایی با روش‌های درست مطالعه و یادداشت برداری در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و دانشجویان تأثیرگذار است.

    بسیاری از دانش‌آموزان تلاش می‌کنند شیوه‌ی درست خلاصه نویسی از کتاب‌های درسی‌شان را یاد بگیرند. خلاصه نویسی از کتاب‌ها کار بسیار حساس و مهمی است. روش‌های مؤثری برای خلاصه نویسی کتاب‌ها وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان به سؤالات امتحانی بهتر پاسخ داد و نمره‌های بهتری گرفت. در این مطلب نکات مفیدی درباره‌ی خلاصه نویسی آورده شده است. به شما پیشنهاد می‌کنیم که روی هر یک از مراحل با دقت تمرکز کنید. با این کار می‌توانید به‌راحتی با صرف زمان کمتری تمام نکات مهم را یاد بگیرید و در وقت خود صرفه‌جویی کنید. برای آشنایی با نکات خلاصه نویسی با ما همراه باشید.

گام اول: هر فصل کتاب را کلی نگاه کنید.
قدم اول مرحله‌ی اساسی در خلاصه نویسی محسوب می‌شود. با این کار هر فصل را به‌‌طور کلی وارسی می‌کنید.

در این مرحله، به‌خوبی به موارد زیر توجه کنید:

عنوان‌ها
جدول‌ها
تصاویر
قسمت‌هایی از متن که پررنگ شده است.
قسمت‌هایی از متن که سبک نوشته تغییر کرده است (ایتالیک)
و  از  همه مهم‌تر، قسمت خلاصه‌ی متن.

     هدف از نگاه کلی به فصل‌ها این است که ذهن شما نسبت به متنی که قرار است بخوانید آگاهی پیدا کند. این یکی از بهترین روش‌هایی است که با استفاده از آن، مغز بدون اینکه خسته شود یا فشار زیادی به آن وارد شود می‌تواند به‌راحتی و با کیفیت بالا اطلاعات جدید را دریافت کند. از طرفی با استفاده از این روش، نکات مهم برای مغز تعیین می‌شود و ذهن هنگام خواندن مجدد مطالب، با دقت بیشتری آن نکات را به‌خاطر می‌سپارد. این افزایش توجه سبب می‌شود که اطلاعات، بیشتر در خاطر شما باقی بمانند و علاوه‌بر آن می‌توانید موضوعاتی را که قرار است در آینده بخوانید پیش‌بینی کنید.

     خواندن خلاصه‌ی فصل‌ها (اگر وجود داشته باشد) هم خیلی می‌تواند به یادگیری بهتر شما کمک کند. شاید در ابتدا همه‌ی مطالبی را که می‌خوانید درک نکنید،‌ اما با‌این‌حال این کار را انجام دهید. همان‌طور که قبلا گفته شد نگاه کلی به مطالب میزان توجه و درک شما را از مطلب افزایش می‌دهد و سبب می‌شود که مطالب بیشتر در حافظه‌ی شما ثبت شوند.

     اگر در کلاس، دبیر یا استادتان به نکته‌ی خاصی اشاره کرد، حتما آن را یادداشت کنید و موقع مرور سریع مطالب به آن توجه کنید. حتما دبیر شما می‌داند که این اطلاعات باارزش هستند و دانستن آنها برای شما لازم است؛ در نتیجه احتمال اینکه این نکات به‌عنوان سؤالات امتحانی هم مطرح شوند، بسیار زیاد است.

گام دوم: برای فهم بیشتر، نکات مهم را یادداشت کنید.

در مرحله‌ی بعدی باید مطالب را بخوانید و نکات مهم آن را یادداشت کنید. ممکن است بسیاری از افراد برای خلاصه نویسی همه‌ی مطالب را با تمام جزئیات بنویسند اما این کار علاوه‌بر اینکه زمان زیادی می‌گیرد بی‌فایده است. در این روش ممکن است بسیاری از نکاتی را که واقعا مهم هستند، بی‌اهمیت بدانید و به آنها توجه نکنید.

با استفاده از دو روش ساده می‌توانید مطمئن شوید که همه‌ی اطلاعات کلیدی و مهم را یادداشت کرده‌اید.

۱. یادداشت مطالبی که به‌سختی متوجه می‌شوید.
    اگر بعضی از مطالب را به‌سختی متوجه می‌شوید، سعی کنید با استفاده از کلمات ساده‌ی قابل‌درک هر چیزی را که درباره‌ی آن موضوع فهمیدید، بنویسید. برای این کار از جمله‌های کوتاه و مناسب استفاده کنید.

    برای شروع، اول بخش‌هایی را که متوجه شده‌اید یادداشت کنید و بعد سراغ مطالب سخت‌تر بروید. بعضی اوقات استفاده از منابع مختلف می‌تواند  به درک بهتر یک موضوع کمک کند. اگر هنوز بعضی از قسمت‌ها را متوجه نمی‌شوید، می‌توانید سریع در گوگل جست‌وجو کنید (برای یافتن اطلاعات دقیق‌تر، بد نیست با نکات مربوط به جستجوی حرفه‌ای در گوگل آشنا باشید). احتمالا می‌توانید عکس، فیلم یا اطلاعات دیگری درباره‌ی آن موضوع پیدا کنید که به فهم بیشتر شما کمک کند. حتما اطلاعاتی که با این روش به‌دست می‌آورید یادداشت کنید.

    با خلاصه نویسی مطالب، مغز شما روی مطالبی که بعد از مطالعه متوجه شدید تمرکز می‌کند. با این کار اطلاعات به بخش‌های کوچک‌تر و قابل‌فهم تقسیم می‌شوند و باعث یادگیری بهتر و راحت‌تر می‌شود.

     بسیاری از افراد سعی می‌کنند میزان زیادی از اطلاعات را یک‌باره و به‌طور هم‌زمان یاد بگیرند. این مطالب می‌تواند مثل خواندن یک جمله‌ی خیلی طولانی یا بخش‌های زیادی از یک کتاب باشد. در این حالت ذهن از اطلاعات زیاد پر می‌شود. در نتیجه یادگیری این مطالب در زمان کوتاه مشکل خواهد بود. برای یادگیری بهتر لازم است که این مطلب را به بخش‌های کوچک قابل‌فهم تبدیل کنیم تا ذهن بهتر روی آنها تمرکز کند.

۲. یادداشت مطالبی که تابه‌حال نخوانده‌اید.
     تمام مفاهیم، تعاریف، تئوری‌ها و فرمول‌هایی را که تاکنون با آنها مواجه نشده‌اید یادداشت کنید. حتی سعی کنید که همه‌ی جزئیات مربوط به آنها را بنویسید. برای فهم بهتر این مطالب می‌توانید مثال‌های مربوط به آنها را هم بنویسید اما انجام این‌ کار ضروری نیست.

     در مرحله‌ی بعدی سعی کنید که این مفاهیم را درک کنید. آنها را برای خودتان تعریف کنید و برایش مثال بزنید. به‌مرور زمان، این مفاهیم برای‌تان قابل‌درک می‌شود و به‌‌راحتی آنها را یاد می‌گیرید.

    سعی کنید که همیشه به‌جای تایپ‌کردن خلاصه‌ها، آنها را با دست و روی کاغذ یادداشت کنید. این کار اهمیت زیادی دارد، زیرا هنگامی‌که مطالب را به‌صورت دست‌نویس تهیه می‌کنید، بیشتر درباره‌ی آنها فکر می‌کنید. در نتیجه مطالب بیشتر در ذهن شما باقی می‌ماند، به‌سادگی در حافظه‌ی بلندمدت شما ثبت می‌شود و بعدها بهتر جزئیات نوشته‌ها را به‌خاطر می‌آورید.

هدف اولیه از این کار ذخیره‌سازی اطلاعات نیست، بلکه درک بهتر مطالب است. شاید برای یک امتحان نتوانید به این شیوه‌ی خلاصه نویسی تکیه کنید و حتما باید منبع اصلی آزمون را بخوانید، زیرا همه‌ی اطلاعات به‌صورت درست و کامل در کتاب وجود دارد. اگر از خلاصه‌های خود برای امتحان استفاده کنید، ممکن است بعضی از مطالب مهم را از قلم انداخته باشید و سرجلسه‌ی آزمون نتوانید به همه‌ی سؤال‌ها پاسخ مناسب بدهید.

گام سوم: مطالب را سریع بخوانید.

    در مرحله‌ی آخر سعی کنید مطالب را تا جایی که امکان دارد سریع بخوانید و قدرت مطالعه‌ی خود را بالا ببرید. زمانی‌که از این روش برای مطالبی استفاده می‌کنید که تابه‌حال نخوانده‌اید، دوباره آنها را مرور کنید تا بهتر متوجه مفاهیم شوید. فقط به خلاصه‌ها و یادداشت‌های خود تکیه نکنید چون همان‌طور که گفته شد ممکن است مطالب مهم و ارزشمند را یادداشت نکرده باشید(از خلاصه نویسی برای مرور نهایی مطالب استفاده کنید). همچنین اگر با مطلبی آشنایی ندارید می‌توانید به‌آرامی آن را مطالعه کنید، اما برای مطالبی که متوجه شده‌اید از روش های تندخوانی استفاده کنید.

گام چهارم: مطالب را مرور کنید.
    یکی از روش های درس خواندن صحیح، مرور مطالب خوانده‌شده است. درصورتی‌که زمان کافی برای مطالعه‌ی کتاب‌تان دارید سعی کنید مطالب آن را مرور کنید. مرور مطالب سبب می‌شود که اطلاعات، بیشتر در ذهن‌تان باقی بماند. همچنین اگر سرجلسه‌ی امتحان زمان کافی دارید، سعی کنید که دوباره جواب‌های خود را بررسی کنید؛ این کار به شما این فرصت را می‌دهد جواب اشتباه سؤال یا انتخاب اشتباه گزینه‌‌ای را متوجه شوید و آن را درست کنید. بسیاری از دانش‌آموزان با وجود زمان کافی، ترجیح می‌دهد که سریع به سؤالات جواب دهند و از جلسه‌ی آزمون بیرون بیایند. به‌یاد داشته باشید که شما وقت و هزینه‌ی زیادی صرف کرده‌اید تا به مراحل بالاتر تحصیلی برسید، پس به‌راحتی فرصت‌های خود را از دست ندهید و از همه‌ی زمان آزمون درست استفاده کنید.

شرح و توضیح شعر «جلوه روی خدا»

این بخش مربوط به دبیران گرامی است و برای دانش آموزان چندان کارایی ندارد.

جلوه روی خدا

سعدی شیرین سخن/ گفت به فصل بهار/ برگ درختان سبز/ با خط رخشان سبز/ «هر ورقش دفتری است معرفت کردگار»/ معرفت کردگار/ دیدن این عالم است/ زنده بیدار باش/ چشم خریدار باش/ خوب جهان را ببین/ هرچه ببینی کم است/ بر ورق سبز برگ/ خط خدا را بخوان/ زمزمه آفتاب/ نغمه شیرین آب/ نثر دل­انگیز خاک/ شعر هوا را بخوان/ «برگ درختان سبز در نظر هوشیار»/ آیینه رازهاست/ جلوه روی خداست/ «هر ورقش دفتری است، معرفت کردگار»

محمود کیانوش

      محمود کیانوش را بعضاً پدر شعر کودک ایران نامیده­ اند. او در زمینه‌های گوناگون ادبیات، یعنی شعر و داستان و نقد و ترجمه توانا و دارای اثرهای گوناگون است. اما نسل میان‌سال و چه بسا همه‌ی کسانی که به نحوی با اثرهای او آشنا هستند، کیانوش را بیشتر به عنوان شاعر کودک می‌شناسند چراکه کیانوش اشعار خود را، که تحت عنوان شعر کودک و نوجوان می‌سرود، در مجله‌های آموزشی پیک انتشار می‌داد. او البته در همان مجله‌ها نقد و مقاله و داستان هم می‌نوشت. مجله‌های پیک، که در دهه‌ی چهل و نیمه اول دهه‌ی پنجاه از سوی دفتر انتشارات آموزشی برای دانش‌آموزان، معلمان و خانواده‌ها منتشر می‌شد، و مجله‌های کنونی رشد ادامه‌ آنها است با تیراژی بیش از بر یک میلیون و هفتصد هزار نسخه، هر دو هفته یک بار، در مدارس توزیع می‌گردید. در واقع، در آن دوره، بسیاری از دانش‌‌آموزان بیش از آن چه در کتاب‌های درسی خود شعر می‌خواندند، شعرهای مجله‌های پیک را می‌خواندند. شعرهایی از محمود کیانوش در کنار بزرگانی چون پروین دولت آبادی. کیانوش یکی از شاعران معاصر است که اشعاری ساده و بی پیرایه می سراید. اشعار او در وصف انسان و طبیعت است و رابطه آنها بیشتر جنبه تعقل و منطق دارد تا احساس و عاطفه در واقع می­ توان گفت شعر کیانوش محمود بازتاب اندیشه­ ها و تاملات او درباره انسان و طبیعت است. محمود کیانوش در این شعر با تضمین شعر سعدی مخاطب را به شناخت خداوند دعوت می­ کند. البته مخاطب شاعر در این شعر کودک است و به همین جهت لازمه آغاز این شناخت را دیدن همراه با تفکر در طبیعت می­ داند. لازم به ذکر است شاعر ادبیات کودک از ظرفیتهای زبانی موسیقی و تخیل در تصویر زیبایی­های طبیعت برای برانگیختن عواطف و همسوسازی کودک با طبیعت استفاده می کند تا با بیانی زیبا توجه کودک را به جهان پیرامون و زیبایی ­های اطراف جلب نماید. در این شعر نیز شاعر برای آشناسازی کودکان با خدا به طریق هستی شناسی، بیت معروف سعدی را در شعر خود حل کرده و برای آنکه فهم آن برای کودک دشوار نباشد، به تفسیر آن پرداخته است.

   واضح است شاعر بیت «برگ درختان سبز در نظر هوشیار/ هر ورقش دفتری است معرفت کردگار» را در ذهن خود مبنای شعر قرار داده و قافیه و وزن و محتوای شعر خود را بر این اساس قرار داد است. معرفت کردگار در نگاه کیانوش خوب دیدن جهان هستی است. باید چشم خریدار داشته باشیم تا به شناخت خداوند برسیم. «یار بی پرده از در و دیوار/ در تجلی است یا اولوالابصار»

    گستره هستی دلیل وجود خداوند و راهنمای ما به شناخت باری­ تعالی است. «زمزمه آفتاب»، «نغمه شیرین آب»، «نثر دل ­انگیز خاک»، «شعر هوا» همگی «آیینه رازها»ی خداوندی را در مقابل ما قرار می ­دهد. استفاده از یک شبکه معنایی گسترده حول محور طبیعت و بهار، کار مضمون آفرینی را برای شاعر آسان­ تر کرده است. اما شاعر که عمری را برای کودکان نوشته و سروده می­ داند که مخاطب اشعارش گروه سنی­ ای است که زبان و بیان پیچیده شعری را دوست نمی­ دارد. بنابراین شاید تنها بخش دشوار شعرش همان تضمین بیت سعدی باشد. شعر مذکور را هرچند با عرفان فاصله زیادی دارد اما گویا باید در ردیف اشعار عارفانه قرار داد.

    سعدی: مشرف الدین مصلح بن عبداﷲ سعدی شیرازی، نویسنده و گوینده بزرگ قرن هفتم. وی در شیراز به کسب علم پرداخت و سپس به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه به تعلم مشغول گشت. سعدی سفرهای بسیار کرد و در زمان سلطان اتابک ابوبکربن سعدبن زنگی به شیراز بازگشت و به تصنیف سعدی­نامه یا بوستان (سال 655) و گلستان (سال 656) پرداخت. علاوه بر اینها قصاید و غزلیات و قطعات و ترجیع­بند و رباعیات و مقالات و قصاید عربی دارد که همه را در کلیات وی جمع کردهاند. وفات وی بین سالهای 691 و 694 هـ.ق در شیراز اتفاق افتاد و آرامگاه جدید او در اردیبهشت ماه 1331 هـ.ش برپا شده است.

    شیرین سخن: خوش سخن، کسی که گفتارش خوشایند است. این عبارت آرایه حس­ آمیزی دارد./ فصل بهار: ترکیب اضافی/ درختان سبز: ترکیب وصفی/ رخشان: صفت فاعلی از رخشیدن، تابان و روشن و درخشان/ خط رخشان سبز: گروه اسمی، خط: هسته، رخشان: صفت بیانی، سبز: صفت صفت/ هر ورقش دفتری است معرفت کردگار: تضمینی است از سعدی/ ورق: برگ کاغذ و درخت/ معرفت: شناسایی، علم و دانش/ کردگار: از نام­ های خداوند متعال به معنی فاعل و عامل/ معرفت کردگار: ترکیب اضافی/ شاعر معتقد است حال که زنده­ای بیدار و هوشیار باش یعنی تنها زنده بودن کافی نیست، باید تلاشگر هم بود و به نعمت­ ها و موهبت­ های الهی به دقّت و تفکّر نگاه کرد./ «بر ورق سبز رنگ/ خط خدا را بخوان» ارتباط معنایی دارد با «یار بی­ پرده از در و دیوار/ در تجلی است یا اولی الابصار» (هاتف اصفهانی) منظور این است که طبیعت آیتی برای وجود خداوند است. حتی کوچکترین اجزای آن ما را به وجود پروردگار راهنمایی می­ کند./ سبز رنگ: صفت مرکب است./ زمزمه آفتاب: ترکیب اضافی است و آرایه تشخیص دارد. ترنم کردن و نغمه خوانی را به آفتاب نسبت داده است./ نغمه شیرین آب: گروه اسمی است و آرایه حس­ آمیزی دارد. زیرا شیرین بودن را به نغمه نسبت داده است./ نثر: نوشته غیرمنظوم، نوشته­ ای که شعر نباشد. می ­توان گفت که واژه «نثر» در عبارت «نثر دل ­انگیز خاک» ایهام دارد. زیرا از معانی نثر «آنچه پراکنده گردد» را نیز گفته ­اند. پراکنده شدن از ویژگی­ های خاک است./ دل ­انگیز: صفت فاعلی مرکب، انگیزاننده دل، دلفریب، مطلوب و مرغوب/ «زمزمه آفتاب/ نغمه شیرین آب/ نثر دل ­انگیز خاک/ شعر هوا را بخوان» آرایه تشخیص دارد./ «برگ درختان سبز در نظر هوشیار»: تضمینی است از سعدی/ هوشیار: صفت مرکب، عاقل، خردمند/ آیینه راز: اضافه تشبیهی/ جلوه: خود را نشان دادن، آشکار ساختن، در عرفان عبارت است از تابش انوار الهی بر قلب عارف

محیط مناسب برای درس خواندن

محیط مناسب برای درس‌خواندن

۱_در اتاقی ساکت، تمیز و منظم درس بخوانید. هر چیزی را که ممکن است باعث حواس‌پرتی‌تان شود از محل مطالعه دور کنید. قطع پی‌‌درپی مطالعه و سر زدن به صندوق پیام‌ها و شبکه‌های اجتماعی به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

 

۲_نور کافی ضروری است.
درس‌خواندن در اتاق تاریک خوب نیست. در شب چراغ‌ها را روشن کنید و در روز پرده‌ها را کنار بکشید(و کمی هم پنجره را باز بگذارید.) افراد در محیط ساکت، روشن‌ و سرشار از اکسیژن بهتر درس می‌خوانند و تمرکز می‌کنند.

 

۳_تلویزیون را خاموش کنید.
با اینکه بیشتر دانش‌آموزان و دانشجویان ادعا می‌کنند می‌توانند درس‌خواندن و تماشای تلویزون یا گپ آنلاین با دوستان را همزمان انجام دهند، پژوهش‌ها نشان داده‌اند این مسئله در مورد گستره‌ی وسیعی از افراد درست نیست. برای رسیدن به نتیجه‌ی بهتر، عوامل حواس‌پرتی را مانند تلویزیون و موسیقی باکلام بلند، حذف کنید. تغییر مداوم نقطه‌ی توجه بین درس خواندن و تماشای تلویزیون اولویت‌بندی در جذب اطلاعات را برای مغز دشوار می‌کند.

 

دو نکته‌ی لازم برای مطالعه‌ی موفق:
یکی از این نکته‌ها که باید قبل از مطالعه درنظر گرفته شود باور است. اگر شما به متن مورد نظر خود باور داشته‌باشید نتیجه‌ای که از آن می‌گیرید بهتر می‌باشد، در واقع انسان اگر به فعالیتی که قصد انجام آن را دارد اعتقاد داشته‌باشد حتما نتیجه بهتری خواهد گرفت.

دومین نکته‌ای که باز باید قبل از مطالعه در نظر بگیریم، هدف از مطالعه می‌باشد، به طور کلی اگر برای انجام هر فعالیتی هدف‌های خودمان را تعیین کنیم مطمئنا به هدف خواهیم رسید، اما اگر بدون داشتن هدف اقدام به انجام کاری کنیم یا به نتیجه نمی رسیم و یا نتیجه بسیار بی‌کیفیتی خواهد بود.

روش صحیح درس‌خواندن

روش صحیح درس‌خواندن

۱_در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید.
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان‌های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان‌های طولانی عمل می‌کند. بنابراین حتی اگر مدت زمان کوتاهی برای درس‌خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاه‌تر تقسیم کنید. همچنین بهتر است در حین مطالعه با رعایت فواصل منظم به خودتان استراحت بدهید. از آنجا که مغز انسان به منظور ساخت پروتئین و تجدید نیرو به زمان نیازمند است، این روش کارایی بسیاری دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته‌ها را می‌دهد، در مقابل درس خواندن برای مدت زمان طولانی نه تنها کسالت آور است، بلکه باعث خستگی، ایجاد استرس و گیج شدن می‌شود، در نتیجه قدرت یادگیری را کاهش می‌دهد.

۲_با خیالی آسوده و راحت استراحت کنید.
اگر زمان شما اجازه می‌دهد به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید. (مثلا هر یک ماه یکبار ، مخصوصا بعد از دادن یک آزمون آزمایشی، یک استراحت یک روزه یا نصفه روزه، به خود بدهید.) با این کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنید و مرتبا با خود بگوئید: باید امروز را هم درس می‌خواندم و زمان گرانبهایی را که به استراحت تخصیص داده‌اید، با استرس سپری کنید. اما همانطور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنید که در حالت استرس مغز اطلاعات جدید را جذب نمی‌کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته‌باشید. فقط سعی کنید در این یک روز بیشتر به فعالیت‌های مورد علاقه و خواب بپردازید. کمتر فعالیت ذهنی سنگین، مثل شرکت در بحث‌های سیاسی یا دیدن چند فیلم سینمایی فلسفی و… بپردازید. بیشتر به فعالیت‌های سبک بدنی و ورزشی و نشاط‌آور بپردازید.

۳_ در کلاس به درس توجه کنید.
این کار زحمتی برایتان ندارد اما هنگام امتحان کمک چشمگیری به شما می‌کند. با این باور که «من خیلی راحت موضوع رو می‌گیرم!» خود را فریب ندهید و دانشجوی فعالی باشید. خوب گوش کنید زیرا معلم‌ها و استادها معمولا با تأکید و اشاره‌هایی مانند «مهم‌ترین نکته‌ی این درس…»، موضوعات مهم را مشخص می‌کنند. کلید موفقیت در آزمون همین است، هرچه بیشتر در آغاز کار فرا بگیرید، به مطالعه‌ی کمتری برای آزمون نیاز خواهید داشت.

4_ مرحله به مرحله پیش بروید و یادبگیرید.
ممکن است باور نداشته باشید که همیشه از کل به جزء و از بزرگ به کوچک رسیدن، روش کارایی در امر یادگیری در سنین مختلف است. در زمان درس خواندن ابتدا سعی کنید یک درک کلی از مطلب داشته باشید سپس وارد جزئیات شوید، با این روش امکان موفقیت شما بیشتر می‌شود.

5_مفید یادداشت‌ بردارید.

یادداشت‌برداری مفید آن‌طور که در حرف به نظر می‌رسید، آسان نیست! دانستن اینکه چطور یادداشت‌بردای کنید در هنگام مطالعه کمک بزرگی به شما می‌کند. هرچه معلم می‌گوید یادداشت و در صورت امکان گفته‌ها را ضبط کنید اما این کار نباید شما را از گوش دادن به صحبت‌های معلم غافل کند. هر روز، بلافاصله پس از کلاس یادداشت‌هایتان را مرور کنید. این کار به درک بهتر و به یاد سپردن آموخته‌ها کمک می‌کند.

6_میزان واندازه‌ی خستگی مغزتان را در نظر داشته باشید.

کاملا طبیعی است که گاهی مغز انسان در اثر خستگی، مطالب را فراموش می‌کند، این امر هرگز بدان معنا نیست که شما آدم کودنی هستید، به جای عصبانی شدن، سعی کنید چنین حالتی را پیش بینی کنید و با آن کنار بیایید. تصور کنید که مغز شما لایه های اطلاعات را به ترتیب روی هم می‌چیند، با قرار گرفتن اطلاعات جدید در سطوح بالا، اطلاعات لایه‌های پایین‌تر کهنه شده و به آسانی قابل دسترس نخواهند بود، بنابراین به فراخوانی شما دیرتر جواب می‌دهند، مرور کردن تنها روش جلوگیری از چنین پیشامدی است. تست زدن بعد از خواندن مطلب هم یک نوع مرور محسوب می‌شود، تا آزمون!

7_ با برنامه‌ریزی مناسب، درس خواندن را به عادت تبدیل کنید.
عموما اگر ساعات مشخصی از روز را برای درس خواندن برنامه ریزی کنید، خیلی زود به آن عادت خواهید کرد. بدون تخصیص ساعات مشخصی از روز، ممکن است هیچگاه وقت درس‌خواندن پیش نیاید. یک روش مناسب برای این کار یادداشت کردن زمان در دفتر روزانه است، درست مثل اینکه از پزشک وقت گرفته‌اید. برای این کار می توانید از جدول برنامه ریزی اسکینر، استفاده کنید.

شرح و توضیح شعر «چشمه» نیما یوشیج

درس اول

چشمه

    شعر «چشمه و سنگ» در قالب مثنوی سروده شده است. وزن شعر مفتعلن، مفتعلن، فاعلن (سریع مسدس مطوی مکشوف) بوده و در حوزه­ ی ادبیات تعلیمی و اندرزی و توصیفی نمادین سروده شده است. محتوای شعر را می­ توان در فهمیدن عظمت دریا و پی بردن به ناچیزی خود (چشمه) و تغییر نگرش و شکسته شدن غرور دانست.

1_گشت یکی چشمه ز سنگی جدا/ غلغله ­زن، چهره ­نما، تیزپا

  چشمه­ ای غوغاکنان، زلال و سریع از سنگی جدا و جاری شد./مفهوم: سرعت و غرور چشمه/ غلغله ­زن: شور و غوغاکنان/چهره ­نما: زلال و شفاف/ تیزپا: شتابنده، سریع/ گشت: فعل اسنادی/ یکی: نشانه نکره/ مصراع دوم قید است برای «چشمه»/ کلمات مرکب: چهره­ نما، تیزپا/ غلغله­ زن: مشتق_مرکب/ چشمه: مشتق/ اساس چینش واژه­ های بیت بر اساس شیوه ­ی بلاغی است./ «چشمه» در تمام شعر تشخیص دارد./چهره­ نما: ایهام دارد. 1) زلال و شفاف 2) مغرور/ کلمات قافیه: جدا و تیزپا

2_گه به دهان برزده کف چون صدف/ گاه چو تیری که رود بر هدف

       گاهی به سبب سرعت بسیارش کفی مانند صدف بر رویش قرار می ­گرفت و گاهی مانند تیری که به سوی هدف برود به سرعت حرکت می­ کرد./مفهوم: سرعت حرکت چشمه/ ی در «تیری» نشانه ­ی نکره است./ تشبیه چشمه (مشبه­) به صدف و تیر (مشبه ­به)/دهان داشتن چشمه: تشخیص/ صدف و هدف: جناس ناهمسان اختلافی حرف اول/ قافیه: صدف وهدف

3_گفت در این معرکه یکتا منم/ تاج سر گلبن و صحرا منم

   در این میدان یگانه و بی­ نظیر منم. منم که سرور بوته­ های گل و صحرا هستم./ مفهوم: غرور و تکبر/ من: نهاد/ یکتا و تاج: مسند/ مفعول فعل «گفت» کل بیت است./ معرکه: میدان جنگ، جای نبرد/ گلبن: بوته گل، گل سرخ/ گلبن: ساخت مرکب دارد./ تشبیه چشمه به تاج سر/ تاج مجاز از سروری و برتری/ تاج سر بودن: کنایه از مایه­ی افتخار بودن، سرور بودن/ قافیه: یکتا و صحرا

4_چون بدوم سبزه در آغوش من/ بوسه زند بر سر و بر دوش من

   زمانی که جاری می ­شوم، سبزه­ ها در کنار من، بر سر و دوشم بوسه می ­زنند./ مفهوم: غرور و خودستایی/ چون: حرف ربط، زمانی­که/ بوسه: مفعول/ بیت دو جمله است./ بدوم، زند: مضارع اخباری/ دویدن و آغوش و یر و دوش داشتن چشمه: تشخیص/ آغوش من: اضافه استعاری/ قافیه: آغوش و دوش/ ردیف: من

شرح و توضیح شعر «با بهاری که می رسد از راه»

این بخش مربوط به دبیران گرامی است و برای دانش آموزان چندان کارایی ندارد.

 

محمد جواد محبت

    محمد جواد محبت معلمی کرمانشاهی و از مولفین کتب درسی دوره ابتدایی دهه 60 را باید از شاعران مهم و برجسته شعر کودک و نوجوان دانست. استاد محبت با آن که از سال‌های جوانی پیوسته‌ ارتباط گسترده‌ای با مطبوعات داشته و علی‌رغم آنکه آثارش از آغاز دهه چهل در نشریانی چون: اطلاعات هفتگی، جوانان، روشنفکر، فردوسی، تهران­ مصور و توفیق، چاپ می‌شد. تا سال 79 که نخستین دفتر شعرش‌ در‌ «گزیده ادبیات معاصر» به چاپ رسیده، درجمع‌آوری و چاپ آثارش کوششی جدی مبذول نداشت اما از آن پس تاکنون، بـه خواهش دوست داران آثارش، یازده دفتر شعر مستقل خویش را منتشر کرده و در‌ ویرایش‌ و گزینش هفت اثر نیز کوشش داشته‌است. محبت همچنین در زمینه نقد شعر و قصه نویسی نوشته ­هایی را از خود به یادگار گذاشته است. او از آغاز فعالیت خود تا به امروز با کانون شعرا و نویسندگان امور تربیتی اداره کل آموزش و پرورش کرمانشاه و انجمن‌های ادبی رشید یاسمی، شعر جوان و ادیبان ایران همکاری داشته‌است. او از جمله چهار شاعری است که توانسته جایزه «فروغ» را به خود اختصاص دهد.  از آثار محمدجواد محبت می ­توان موارد زیر را نام برد.

از خیمه‌های عاشورا، آن سوی چهره زرد خورشید، موج عطرهای بهشتی «سروده‌هایی برای رسول اکرم(ص)»، خانه‌ی هل­اتی (شعرهای علوی)، آه... ای بانوی طوبی سایه آه... (فاطمیات)، گریه‌ی دل ناصبوران (شعرهای عاشورایی)، گلوی سبز آواز (مجموعه شعرهایی برای حضرت امام (ره)، خاطرات سبز (مجموعه شعر نوجوانان)، از مرزهای فریاد (دفتر سروده‌های انقلابی)، گزیده ادبیات معاصر (مجموعه شعر)، قلب را فرصت حضور دهید (مجموعه شعر) و ...

 

    در شعر فوق شاعر با فضاسازی­ های متعدد و پیوسته به وصف رسیدن بهار پرداخته است. شعر از تصاویر «روشن شدن»، «زندگی پرداز بودن»، «رفتن سرما»، «جوانه زدن»، «پدید آمدن شکوفه­ های درختان»، «سبز و تازه شدن طبیعت» و «لبخند زدن زندگی» بهره برده و در نهایت بیان نموده که راز گفتن با خداوند بهتر از هر چیزی است. فضاسازی­ های شاعر برای رسیدن به بیت آخر بوده است. در کل «بهاریه»­های ادب فارسی به ستایش خداوند ختم می ­شود. هدف از سرودن اینگونه اشعار هم رسیدن به ستایش پروردگار است. مضمون شعر «با بهاری که می­ رسد از راه» را با توجه به بهاریه­ های مولانا می ­توان عارفانه در نظر گرفت. مولانا نیز در اشعاری که به توصیف بهار پرداخته در پایان به ستایش خداوند می ­پردازد. ترکیبات «زندگی پرداز»، «وا شدن چشم جوانه» و «معنا شدن بهار» در کنار تشبیهات به بلاغت و زیباتر شدن زبان شعر کمک کرده است.

 

روشن و گرم و زندگی پرداز/ آسمان مثل یک تبسم شد

    زندگی پرداز: در حالی که به زندگی می­ پرداخت./ پرداز: صفت فاعلی که در ترکیب با واژه­ های دیگر معانی تازه می­ آورد./  آسمان مثل یک تبسم شد: تشبیه دارد. / تبسم: لبخند/ زندگی پرداز، روشن و گرم مراعات­ النظیر دارند./ قافیه: تبسم/ ردیف: شد

هر چه سرما و هرچه دل سردی/ پر زد آهسته از نظر گم شد

    دلسردی: صفت مشتق_مرکب و حاصل از مصدر است. به معنای یأس و ناامیدی، بی ­شوقی و بی­ رغبتی / نظر: نگاه/ از نظر گم شد: کنایه است از ناپدید شدن. از ما مقابل چشمان ما دور شد./ قافیه: گم/ ردیف: شد

با نسیمی که زندگی در اوست/ باز چشم جوانه ­ای وا شد

    نسیم: باد خنک و ملایم/ نسیمی: مشتق است./ او: ضمیر است برای انسان، اما در این مصراع برای «نسیم» استفاده شده است./ جوانه: شاخه تازه درخت، واژه ­ای است مشتق/ چشم جوانه­ ای باز شد: کنایه از شکفته شدن جوانه، آرایه تشخیص دارد./ قافیه: وا/ ردیف: شد

بر درختی شکوفه­ ای خندید/ در کتابی، بهار، معنا شد

    درختی: «ی» نکره است./ شکوفه: گل درختان میوه­ دار، کلمه­ ای مشتق است./ شکوفه­ ای خندید: آرایه تشخیص دارد./ کتابی: «ی» نکره است./ بین کلمات درخت، شکوفه و بهار مراعات ­النظیر دارد./ خندیدن شکوفه: کنایه از باز شدن شکوفه­ ها است./ کتاب: می­ تواند استعاره مصرحه از طبیعت باشد./ قافیه: معنا/ ردیف: شد

با بهاری که می­ رسد از راه/ سبز شو، تازه شو، بهاری شو

    بیت 4 جمله است./ بین کلمات بهار، سبز و تازه مراعات­ النظیر وجود دارد./ سبز شو و بهاری شو: کنایه از شاداب و خوشحال شدن/ قافیه: بهاری/ ردیف: شو

مثل یک شاخه گل جوانه بزن/ مثل یک چشمه­ سار جاری شو

    هر دو مصراع بیت تشبیه دارند. در هر دو تشبیه، مشبه واژه «تو» است که البته در بیت نیست./ چشمه سار: زمینی را می­ گویند که همه ­جای آن چشمه باشد./ شو: فعل امر از شدن/ قافیه: جاری/ ردیف: شو

زندگی بر تو می ­زند لبخند/ هست وقت شکفتنت امروز

    «لبخند زدن زندگی» آرایه تشخیص دارد./ شکفتن: باز شدن غنچه گل و مانند آن./ «ت» در شکفتنت مضاف­ الیه است./ قافیه: شکفتنت/ ردیف: امروز

بهتر از هرچه هست در دنیا/ با خدا راز گفتنت امروز

    راز: آنچه در دل نهفته است. با خدا راز گفتن: کنایه است از دعا و عبادت کردن/ «ت» در گفتنت مضاف­ الیه است./ قافیه: گفتنت/ ردیف: امروز

راهزنان وقت خود را بشناسید.

    زمان را نه می توان خرید، نه می توان ذخیره کرد و نه می توان متوقف ساخت، تنها می توانید در وقتتان صرفه جویی کنید. زمان همانند یک تیر از کمان رها شده است که هرگز باز نمی گردد.  راهزنان زمان، قسمتی از زمانمان را به جبر از ما می ستانند و قسمتی دیگر را به نیرنگ، اما آن چه باقی می ماند بی آنکه بدانیم ضایع می شود. در این دنیا، هر چیزی که با ارزش تر باشد به همان اندازه به مراقبت بیشتری نیاز دارد. راهزنان وقت بسیارند و هر کدام با نیرنگی جهت ربودن گوهر وقت ما کمین کرده اند.

سرشناس ترین راهزنان زمان:

سلام و تعارفات بیش از حد با دیگران.
بی برنامه بودن.
درنظرنگرفتن اولویت ها.
خودداری از تفویض اختیار.
نداشتن قاطعیت در تصمیم گیری.
شرکت‌ در جلسات غیر ضروری.
مدیریت در بحران.
از این شاخه به آن شاخه پریدن.
تاسف بر گذشته.
خستگی و کسالت و غم.
مطالعه بیهوده.
فقدان انضباط شخصی.
کار امروز را به فردا افکندن.
مهمان ناخوانده.
تلفن های مزاحم و طولانی.
داده های بسیار زیاد و پردازش نشده.

میزان آسیب پذیری هر کس از راهزنان وقت یکسان نیست بلکه هر فردی باید خودش راهزنان وقتش را شناسایی و کنترل کند.

بی هیاهو موفق شوید.

از پیله تا پروانه
    با یک مثال شروع می‌کنم. درست مانند یک پروانه که ابتدا یک کرم است و دور خود پیله می‌سازد و مدتی تنها زندگی می‌کند سپس به صورت پروانه خارج می‌شود، شما نیز باید دور خودتان حصاری بسازید تا بعد از جلسه کنکور،  از شما یک پروانه بال دربیاورد و آمادۀ پرواز باشد.

ویژگی پروانه در پیله چیست؟
   پروانه همۀ مدتی که در پیله هست، ساکت و آرام است. هرچه آرام‌تر و بی‌هیاهوتر درس بخوانید موفقیت‌تان ساده‌تر است، هرچقدر از ساعت مطالعه‌تان و شیوه درس خواندن بیشتر برای دیگران بگویید، انتظارشان از شما بیش‌تر می‌شود و این مورد برای شما فشار روانی ایجاد می‌کند و بیش‌تر استرس می‌گیرید.

سعی کنید چراغ خاموش حرکت کنید. اینگونه احتمال موفقیت‌تان بیش‌تر است. چون شما در این حالت فقط برای خودتان درس می‌خوانید و دیگر نیازی نیست به همه عالم و آدم جواب پس بدید.

بنابراین نکته اول اینکه چراغ خاموش درس بخوانید چون احتمال موفقیت‌تان بیش‌تر می‌شود و  آرامش‌تان بیش‌تر است.

دعواهای کنکوری
    نکته دوم در مورد تعامل یک داوطلب با خانواده‌اش است. معمولا به دلیل فشار کنکور و درس‌ها، دانش آموزان حالت پرخاشگری نسبت به پدر و مادرشان می‌گیرند و نسبت به نصایح آنها به شدت واکنش نشان می‌دهند. مثلا وقتی مادر به فرزندش می‌گوید درس بخوان، چرا الان داری استراحت می‌کنی؟ داوطلب با حالت واکنشی و پرخاش از خود پاسخ می‌دهد.

داشته‌های باارزش
   یادتون باشه که دلسوزترین آدم‌های اطراف ما، والدین و خانواده ما هستند و گاها اگر تلنگری به ما می‌زنند به دلیل دلسوزی و اهمیت داشتن آینده ما برای آنهاست.

راه حل
   سعی کنید با یک صحبت دوستانه به والدین بگویید که چرا از این سوال خوشتان نمی‌آید. برنامه درسی و مطالعه خود را به آن‌ها بگویید تا بدانند چرا هر روز چند ساعت استراحت دارید.

آنها را در جریان برنامه مطالعه خود قرار بدهید.
   اگر شما هم جای آن‌ها بودید که از برنامه درسی و مطالعه اطلاعی ندارند، قطعا نگران می‌شدید وقتی استراحت می‌کنید. 

   البته که با این کار، اگر وقفه‌ای در برنامه داشته باشید، متوجه خواهند شد و چون تلاش قبل از این وقفۀ شما را دیده‌اند، با همدلی و همراهی صحبت خواهند کرد.

   فقط کافی است یکبار با رفاقت با آن‌ها صحبت کنید و به آن‌ها بگویید که به عنوان یک جوان 18_19 ساله به فکر آینده‌تان هستید و حداکثر تلاشتان را می‌کنید . اینگونه آن‌ها خیالشان راحت‌تر می‌شود. 

   از مشکلاتتان بیشتر برای آن‌ها بگویید و برای آن‌ها اطمینان خاطر ایجاد کنید که واقعا دارید درس می خوانید و آنها اینگونه کمتر در مسائل درسی شما دخالت می کنند و بیش تر مراقب جنبه روحی و روانی شما هستند.

   بنابراین یادتون باشه که والدین ما دلسوزترین اطرافیان ما هستند؛ سعی کنید با آن‌ها منطقی صحبت کنید و به آن‌ها یاد دهید که روابط‌شان را با شما تا حدی تنظیم کنند.

نکتۀ آخر
هیچ وقت از خسته شدن نترسید. گاهی می‌گویید ما دیگه بریدیم؛ من نباید اصلا خسته بشم!
در حالی‌که خستگی بخشی از فعالیت بیولوژیکی بدن ما در برابر تلاش کردن و درس خواندن است. خسته شدن را باید بخشی از مسیر کنکور دانست. چون که ما ربات نیستیم. وقتی که تلاش می‌کنیم و زحمت می‌کشیم، طبیعتا به دنبال آن خسته می‌شویم.

آن لحظه‌ای که خسته شدید  بدانید که تلاش کردید و زحمت کشیدید. وقتی یک روز مثل دوشنبه واقعا تلاش کردید و خسته شدید به خود بگویید سه‌شنبه را کاملا استراحت می‌کنم، وقتی روز استراحت رسید به تمام کارهایی که می‌خواهید انجام دهید، برسید. مثلا اهنگ گوش دادن، بیرون رفتن و تفریح کردن.

وقت استراحت، فقط برای استراحت باشد و وقت درس هم فقط برای درس
وقتی سه‌شنبه تمام شد، چهارشنبه را با انرژی زیاد شروع کنید و صبح زود بیدار شوید.

سعی کنید زنگ‌های استراحت کوتاه داشته باشید. چون هرچه مدت استراحت بیشتر باشد جمع کردن دوباره تمرکز و ادامه دادن مطالعه، دشوار می‌شود.

چگونه تراز و رتبه خود را افزایش دهیم؟

   آزمون‌های آزمایشی از ابزارهای کارآمدی است که در طول سال تحصیلی، خصوصا در سال کنکور، کمک شایانی به دانش‌آموزان می‌کند؛ اما آیا فقط شرکت کردن در آزمون‌هاست که می‌تواند موفقیت شما را تضمین ‌کند؟ شاید این‌گونه تصور کنید شما که درس‌تان را می‌خوانید، در آزمون‌ها هم بدون غیبت شرکت می‌کنید، واحد آزمون هم که برایتان کارنامه صادر می‌کند و با توجه به درصدها برنامه‌ریزی‌ می‌کنید؛ پس وقت گذاشتن برای تحلیل آزمون چه لزومی دارد؟

    در اینجا لازم است تا متذکر شویم بخش بزرگ، مهم و سرنوشت‌ساز شما در رابطه با پروژه‌ آزمون‌ها، بعد از جلسه‌ آزمون شروع می‌شود. زمانی که شما با حجم مطالب خوانده ‌شده طی دو هفته‌ گذشته، به جلسه‌ آزمون رفته‌اید، جلسه را مدیریت کرده‌اید و سعی داشتید تا بهترین بازیابی اطلاعات را از خودتان ارائه دهید. حال نوبت آن است که با درگیر کردن خودتان به ‌صورت فعال مانند شخص سومی به تحلیل نتیجه بپردازید.

برای پررنگ‌تر کردن اهمیت این مسئله می‌توانیم بگوییم اگر این کار را خوب انجام دهید، نتیجه‌تان تا ۴۰ درصد بهبود خواهد یافت؛ یعنی پیشرفتی معادل با حدود نیمی از آنچه تاکنون فراگرفته‌اید؛ بسیار قابل ‌توجه و حیرت‌انگیز خواهد بود.

حال برای دستیابی به این مهم چگونه باید عمل کرد؟

پس از بازگشت از جلسه‌ آزمون، به کمک دفترچه‌ پاسخ تشریحی درصدهایتان را حساب کنید. پس از استراحت و صرف ناهار، با استفاده از دفترچه‌ سوال و پاسخ‌نامه‌ تشریحی، به شکل زیر به تحلیل آزمون بپردازید.

بهتر است برای این کار دفتر یا کلاسوری تهیه کنید تا هر آنچه که یادداشت می‌کنید، یک‌جا به‌ صورت مرتب‌شده داشته باشید. اهمیت این گنجینه، در ایام جمع‌بندی بر شما ثابت خواهد شد. همچنین با توجه به نقاط ضعف‌تان بانکی از مجموعه تست‌های عالی خواهید داشت؛ بنابراین از صرف زمان‌ برای نوشتن تحلیل آزمون، اجتناب نکنید.

با این کار سایه روشن‌های هر درس برایتان آشکار خواهد شد، اینکه در کدام بخش‌ها مسلط هستید و تنها نیاز به مرور برای انتقال آن به حافظه‌ بلندمدت دارید، کدام بخش نیاز به مطالعه‌ی عمیق‌تر دارد و کدام قسمت‌ها نیاز به هدف‌گذاری برای بهبود وضعیت دارد. شما در بررسی آزمون عمدتا با سه گروه و نوع سوال مواجه خواهید بود؛ سوالاتی که درست جواب داده‌اید؛ جالب است بدانید بررسی این سوالات نیز ضروری بوده، چون ممکن است سوالی را به طور اتفاقی درست جواب داده باشید، همچنین ممکن است در پاسخ تشریحی، راه‌حل تستی سریع‌تر، بهتر و کوتا‌ه‌تری به شما آموزش داده شود. اگر هم هیچ‌کدام از این موارد نبود، چیزی را از دست نداده‌اید، بلکه به مرور سریع مطالبی که روی آنها مسلط هستید، پرداخته‌اید تا بیش ‌از پیش در ذهن شما تثبیت شود.

ممکن است به سوالاتی پاسخ نداده و یا به صورت اشتباه پاسخ داده ‌باشید؛ آنچه که اهمیت دارد، یافتن دلیل این موضوع است. چرا این سوال را جواب نداده‌اید یا مهم‌تر از آن، چرا غلط جواب داده‌اید؟ شاید نحوه‌ یادگیری‌تان اشتباه بوده، شاید جزوه‌تان کامل نبوده است، شاید وقت کافی برای خواندن سوال نداشته‌اید، شاید سوال را درست و کامل نخوانده‌اید، شاید سوال را ندیده و آن را از نظر رد کرده‌اید، شاید تست کافی نزده‌اید و …؛ بنابراین مشکل را بیابید و سعی کنید آن را حل کنید. مهم‌تر اینکه آن را در آزمون‌های دیگر تکرار نکنید. این مسائل مهم‌ترین هدف آزمون‌هاست؛ یعنی شناخت انواع اشتباهات و تصمیم‌گیری برای حل آنها و جلوگیری از تکرار اشتباهات و تبدیل یادگیری ناقص به کامل.

یکی از مواردی که کار شما را برای تحلیل آزمون راحت می‌کند، علامت‌گذاری سوالات سر جلسه‌ آزمون است. به‌ عنوان مثال اگر در پاسخگویی به سوالی شک دارید، کنار آن علامتی بگذارید تا در هنگام تحلیل بدانید اگر به آن سوال پاسخ اشتباه داده‌اید، مشکل عدم تسلط کافی بر مطلب بوده است؛ بنابراین زمان بیشتری را برای خواندن پاسخ درست در نظر بگیرید. برای دستیابی به پاسخ صحیح و یاد گرفتن آنچه که نمی‌دانستید، می‌توانید از پاسخ‌نامه‌ تشریحی استفاده کنید و با نگاهی به متن کتاب درسی، به تکمیل آموخته‌هایتان بپردازید.

به یاد داشته باشید شرکت کردن در آزمون‌ها، فقط برای تعیین سطح نیست، رسالت مهم‌تر آزمون‌ها نشان دادن اشتباهاتی است که طی یادگیری داشته‌اید؛ به طوری که با رفع آنها می‌توان تا حد زیادی از این اشتباهات در جلسه‌ کنکور جلوگیری کرد و نتیجه‌ دلخواه را حاصل نمود.

چگونه تست زنی درست را بیاموزیم؟

     کنکور تستی است و شما داوطلب گرامی هم برای قبولی در کنکور باید روش‌های تست زنی را یادبگیرید.

گام اول تست‌زنی آموزشی است. یعنی تفهیم و شروع یادگیری. گام دوم تست‌زنی تثبیت است. یعنی مهارت یابی در تست‌زنی. گام سوم تست‌زنی برای تسلط یابی است. یعنی همزمان‌دار و هم سرعتی تست بزنیم.

کنکور شبیه امتحانات نهایی نیست. برای موفقیت در کنکور چاره‌ای جز آشنایی با انواع مدل‌های تست و مهارت تست زنی نیست. برای آزمون کنکور نمی‌توان با روش‌های تشریحی خواندن و بارها و بارها حفظ کردن به جایی رسید.

اول باید مفهوم عمقی درس را یاد بگیرید و دوم اینکه روش‌های تست زنی را بیاموزید. در این مطلب سعی بر این است که زوایای مختلف تست‌زنی از ابعاد مختلف بررسی شود تا در کنار تحلیل صحیح آزمون‌ها، توانایی ارائۀ راه‌حل‌های مناسب جهت رفع مشکلات احتمالی را نیز به دست آورید.

گام اول: تست‌زنی آموزشی
در این مرحله به نکات زیر دقت کنید:
درصد و زمان را فراموش کنید.
در گام اول که «تست زنی آموزشی» است تمرکزتان فقط روی یادگیری باشد. «درصد و زمان» را کاری نداشته باشید. در این مرحله ممکن است کُند پیش بروید و درصدهای خوبی هم کسب نکنید ولی به این ضعف‌ها توجهی نکنید. در این مرحله هدف این است که با شکل سؤالات آشنا شوید و ذهن‌تان از سؤالات تشریحی خارج شود و از دنیای تست شناخت پیدا کنید.

پیش‌نیازها را فراموش نکنید.
تا شما کتاب درسی را کامل نخوانید نمی‌توانید تست‌زنی را شروع کنید. اول باید روی موضوعات اشراف داشته باشید و متن کتاب یا جزوۀ دبیر خود را شناخته باشید، بعد از آن به تست زدن بپردازید. مطالعه کتاب درسی یا جزوه معلم یا درسنامه‌های کتاب‌های کمک آموزشی پیش نیاز شماست. بدون این پیش‌نیازها نمی‌توانید به تست زدن فکر کنید.

بررسی تست‌ها
بعد از پاسخ دادن به تست‌ها آن‌ها را یکی یکی بررسی کنید و با پاسخ‌نامه تشریحی و متن کتاب درسی تطبیق بدهید. اگر یک تست شما را به چالش کشید و باتوجه به اطلاعات قبلی و مطالعات‌تان نتوانستید به سؤالی پاسخ هید به سراغ کتاب درسی و جزوه خود بروید و اگر بازهم نتوانستید به پاسخ دست یابید به پاسخنامه سر بزنید. سؤالاتی که در آن مشکل دارید را علامت بزنید که در پایان دوباره به آن‌ها مراجعه کنید و در کتاب درسی هم آن قسمت را متمایز کنید.

دقت کنید، موضوع فوق سبب خواهد شد که شما از تجربه‌ی به‌دست‌آمده(روش‌های حل مسئله‌ی هر تست)برای حل و بحث سایر تست‌ها هم استفاده کنید. از طرفی مجبور شوید دو بار برای هر تست وقت صرف کنید؛ یک بار هنگام حل کردن و یک بار دیگر هم هنگام تحلیل آن در پایان تست‌زنی چندتایی که شما را ملزم به خواندن مجدد صورت تست‌ها خواهد کرد.(به‌خصوص در این مرحله که هنوز به مفاهیم درسی مبحث مورد نظر، آشنایی و تسلط کافی ندارید.)

بررسی تست‌های مفهومی
در مرحله اول شما باید به تست‌هایی بپردازید که از مفاهیم مهم و کلیدی کتاب درسی سؤال درآورده‌اند. پس به سراغ کتاب‌هایی بروید که درآن تست‌های مفهومی وجود دارد و با حل کردن آن‌ها می‌توانید به بطن موضوع بپردازید و شیوه‌های طرح تست از این موضوعات را بشناسید.

اولین مرحله‌ی تست‌زنی، با یادگیری مفاهیم اولیه‌ و کلیدی هر مبحث، کنارگذاشتن موقت مفاهیم جدید در طول تست‌زنی و اتمام تست‌های الگویی و مثال‌های جزوه به پایان می‌رسد.

گام دوم: تست‌زنی تثبیت
به درصد حواس‌تان باشد؛ نه به زمان.
در این مرحله باید درصد خود را حساب کنید، ولی با زمان کاری ندارید. یعنی اگر برای ۳۰ تست ۶۰ دقیقه هم زمان گذاشتید مهم نیست. مهم درصدی است که کسب می‌کنید. در این مرحله می‌آموزید که به سؤالات شک دار پاسخ ندهید و همچنین دقت خود را بالا ببرید.  بنابراین نباید با ایجاد قید و بند زمان، دچار استرس و بی‌دقتی شوید.

حل گروهی تست‌ها
حالا وقت آن رسیده که تست‌ها را به گروه‌های ۱۰تایی یا ۲۰تایی تقسیم کنید تا برای کنکور آزمایشی آماده شوید و اگر گروه‌های بزرگتر از ۲۰تایی انتخاب کنید ممکن است شما توان تحلیل سؤالات را نداشته باشید و  دچار یأس و بی‌انگیزگی شوید. البته ممکن است اتفاق دیگری هم بیوفتد؛ احتمال دارد از تجربه‌ به‌دست‌آمده از حل گروه‌های تست قبلی، برای حل تست‌های بعدی استفاده کنید که این موضوع موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، خلاقیت و قدرت تست‌زنی شما خواهد شد.

گام سوم: تست زنی تسلط
در مرحله آخر شما می‌توانید همچون کنکور آزمایشی تست مشابه کنکور بزنید؛ یعنی در تست زدن خود هم زمان را لحاظ کنید و هم درصدتان را. هم با سرعت پیش بروید و هم دقت و تمرکز خود را کم نکنید.

توصیه های مهم برای برنامه ریزی کنکوری

برنامه ریزی برای کنکور باید بر اساس هدف بلند مدت باشد. هر داوطلبی که شروع به برنامه‌ریزی و مطالعه برای کنکور می‌نماید، اگر برنامه‌ریزی اش براساس هدف بلندمدت باشد، مطمئناً به موفقیت بیشتری می‌رسد تا اینکه برای فردای خودش برنامه‌ریزی کند.

اگر برنامه‌ریزی بر اساس هدف باشد و داوطلب به آن عمل نکند، این عمل نکردن باعث می‌شود، خود داوطلب به هدف خود نرسد؛ به همین دلیل شما حداکثر سعی خود را می‌کنید تا با برنامه‌ریزی همگام شده و یا اگر هم با برنامه پیش نرفتید سعی می کنید که جبرانش کنید.

بهتر اهداف مشخص شده خود را حتماً به صورت مکتوب بر روی دفتر بنویسید. از همین الان در این مسیر گام بردارید. موضوعی برنامه ریزی کردن برای برخی از دروس کتاب هایی مثل عربی و ادبیات بهتر است موضوعات مختلفشون به صورت جداگانه برنامه‌ریزی شوند؛ چرا که جدا کردن مباحث به دانش‌آموزان کمک می‌کند که سؤالات را دقیق‌تر متوجه شوند و در ذهنشان تحلیل و تیپ‌بندی کنند.

می‌توان گفت مبحثی خواندن به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به یک کنکور حرفه‌ای تبدیل شوند. حل تست های موضوعی به صورت روزانه نیز دنبال کنید؛ به عنوان مثال بخشی از زمان خود را به حل  چند تست از قرابت معنایی، آرایه‌های ادبی، دستور زبان، درک متن زبان  و متون عربی اختصاص دهید.

در فرایند برنامه‌ریزی به جزئیات توجه نکنید.
در برنامه‌ریزی باید از کل به جزء رسید. وارد جزئیات شدن باعث می‌شود که دانش‌اموز استراتژی اصلی خود را فراموش کند و خودش را درگیر جزئیات بیهوده کند.(مثلاً اینکه قراره چه ساعتی شام بخورند یا درسی را در ۹۰ دقیقه مطالعه کنند و …)

توجه کردن به جزئیات برای کسانی است که در فرایند برنامه‌ریزی قرار گرفته‎‌اند، نه برای کسانی که تازه شروع به مطالعه کرده‌اند.

تنوع در مطالعه و تفریح
تنوع درس ها در مطالعه ی کنکور دو ویژگی مثبت دارد: تنوع درس بالا خستگی ذهن را کاهش می دهد. باکس های مطالعاتی متنوع فرایند دوره را راحت تر می کند. از طرفی هم جهت بالا بردن کیفیت مطالعه کنکور بعد از هر باکس مطالعاتی ۱۵ الی ۲۰ دقیقه استراحت کنید و بعد از هر ۴ ساعت مطالعه ۱ ساعت وقت آزاد دارید. تنظیم ساعت خواب(روزانه ۶ تا ۸ ساعت خواب داشته باشید.)

مرور درس‌های پایه و عمومی
چراکه با مطالعه درس‌های پایه قادر خواهید بود مهمترین کار را در راستای پیشرفت خود انجام دهید.

برنامه ریزی برای دروس عمومی
یک برنامه ریزی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
برنامه‌ریزی باید متنوع باشد. تنوع در ساعات برنامه‌ریزی یکی از موارد مهم در برنامه‌ریزی کنکور است. دروس عمومی را در کنار دروس اختصاصی دنبال کنید. این کار باعث می‌شود تا به مطالعۀ همه دروس برسید و از مطالعۀ یکنواخت یک درس خسته نشوید.

انعطاف پذیر باشد. از آنجایی که برای هر فرد در طول روز ممکن است مواردی باشد که نیاز باشد به آنها رسیدگی کند؛ به همین دلیل در برنامۀ مطالعاتی ساعات و روزهایی در نظر گرفته شود تا موارد غیرقابل پیشبینی در در آن ساعات گنجانده شود.

ساده و قابل انجام باشد. برنامه‌ای برای دانش‌آموز مفید است که قابل اجرا باشد. به این معنا که برنامه‌ریزی کنکور نباید فراتر از توانایی دانش‎آموز باشد. دانش‌آموزی که متوسط مطالعه‌اش روزانه ۵ ساعت است مسلماً نمی‌تواند روانه ۱۰ ساعت مطالعه کند.

برنامه باید قابل ارزیابی باشد. برنامه‌ریزی کنکور باید میزان پیشرفت و پسرفت دانش‌آموز، میزان پیشرفت در هر یک از دروس را به دانش‌آموز نشان دهد تا دانش‌آموز متوجه نقاط قوت و ضعف خود باشد.

در برنامه‌ریزی مرور در نظر گرفته شود. تسلط روی تک تک مباحث در کنکور از مهمترین مباحثی است که در برنامه‌ریزی برای کنکور باید در نظر گرفته شود؛ چرا که یادگیری خود محتوای کنکور و تسلط روی آنها چندان کار سختی نیست و قسمت مهم ماجرا جزئیات مباحثی است که شما مطالعه می کنید.

تسلط روی این مباحث را با مرور کردن می‌توانید بدست آورید و یک برنامه‌ریزی حرفه‌ای در این راستا تأثیر خیلی خوبی در مؤفقیت شما خواهد داشت.

روش های مرور کردن
روش های مختلفی برای مرور کردن وجود دارد:
در پایان هر هفته و در نوبت‌های مشخص شده به مرور و نکته نویسی می‌پردازند. یک فصل را به سه قسمت تقسیم می‌کنند و در سه روز متفاوت مطالعه می‌کنند و یک روز را هم برای مرور جداگانه در نظر می‌گیرند. هر روز که درس‌های جدید را مطالعه می‌کنند، شب را به مرور اختصاص می‌دهند.